We Der di Überschrift läset, dänket Der sicher, i wöll uf e Franz Hohler cho z rede. Faltsch graate, das wott i gar nid, ämel nid jitz. I wett Nech gärn es anders Gschichtli verzelle, nämlech eis uf Nöibärndütsch:
Es isch ds Gschichtli vom Rösi, wo einestags, grad nach em Früestück (es het wi immer es Stück Brot mit Butter u Schinke und es Kafi mit Rahm ggä) i gueter Luune sy Rythose het us em Schrank gno, die i ihre Koffer packt het u losgfahre isch. Wül’s hütt statt ds Fahrrad und der Bus mal ds Outo het gno, het’s bir Schöine näb’ em Stall zersch müesse parke. Dernah het’s sym Pfärd, wo ohni Sattel no ganz nackt usgseh het, e Kuss ggä, het’s gsattlet u isch druf gsässe. Wenig später het’s äntlech chönne starte mit Ryte. So isch es lostraabet, über d Wise, mängisch o dür Pfütze, einisch sogar dür ne Tunnel. Doch plötzlech isch vo irgendwohär e Ball cho z flüge, het das Pfärd erschreckt – u du isch’s dürebbrönnt! Ds Rösi het’s versuecht z berueige, was ihm leider nid gglückt isch. Das isch ihm ja scho oft gscheh, aber hütt isch das Pfärd wi imene Troum gsy und nümme druus ufgwachet. Amene steile Abhang het’s de plötzlech doch aaghalte u ds Rösi isch chopfüber im Müll glandet, wo dert grad umegläge isch. So päinlech!
Und am Bei het’s ihns schaurig gschmärzt! “Das isch bestimmt bbroche; aber jitz nur ke Panik”, het es gflüschteret u isch trotzdäm ganz blass worde. Zum Glück het’s d Nummer vom Chrankehuus gwüsst, o we’s se no gar nie benützt het! Aber no vor däm Aaruef het’s em Pfärd e vatterländischi Ohrfyge ggä u gschroue: “Jitz sy mer quitt!”
So. U jitz dänket nid, i übertrybi wider mal masslos. Jedes einzelne vo dene Wörter us em Hochdütsch oder vo anderne Dialäkte han i scho i eigentlech bärndütsche Gspräch ghört. Jedes!
Vil vo ne hei sech mittlerwyle so guet im bärnische Gwand tarnet u scharwänzle vo früech bis spät um üsi Ohre, dass mer’s nid emal me merke u gloube, es sygi normal. Aber lueget doch sälber u zellet alli nöibärndütsche Usdrück i däm Gschichtli!
Wi me’s hütt i yschlägige Heftli eso macht, han i Nech zu Öier Punktzahl es personalisierts Teggschtli gschribe.
46 – 60: Härzlechi Gratulation! Öies Bärndütsch isch no wunderbar erhalte und Öiji Sinne sy gscherft, für allergattig kurligi Wörter usezfinde, wo ursprünglech nid i üsi Sprach ghört hei. Dir syt wahrschynlech wyt über Nünzgi – oder halt o so ne Spinner/Spinnere win ig!
26 – 45: Nobody is perfect! Aber Öiem Bärndütsch geit’s trotz allem nid eso schlächt. Choufet Nech doch di zwöi dicke rote Bärndütsch-Büecher (oder nämet se vom Eschtrig obenabe): Dir stuunet de sicher, was Der dert alles entdecket und wider chöit uffrüsche!
6 – 25: Mit Öier Mueter vo Dütschland oder Öiem Vatter vo Züri heit Der’s natürlech nid eifach, es subers Bärndütsch z rede. I gseh aber no Hoffnig: Irgendöppis i Öich wehrt sech, eifach so alles z übernäh. Wen i Nech jitze ds Puntenöri ha chönne aastachle, machet Der ja vilicht scho gly der erscht Schritt uf dere länge Reis.
Ah ja: Oder vilicht bisch Du halt ersch Zähni u redsch scho d Sprach vor nächschte Generation. I däm Fall: Schön, dass Du scho der „Bund“ lisisch!
0 – 5: Die guti Message gd vornewegg: Mr vrsteit Sii ou hier in Bärn! Unes gyt ja kei Gsetz, welchi säged, das alli Mentsche in unserer Hauptstadt ou Bärntütsch rede müend. Yysy also. Ich wünsche Ihne ganz en guete Tag!
Und eso tönti das Gschichtli uf richtig Bärndütsch:
Es isch ds Gschichtli vom Rösi, wo einisch, grad nach em Zmorge (es het wi geng e Bitz Brot mit Anke u Hamme und es Ggaffee mit Nidle ggä) mit emene guete Luun syni Rythose het us em Schaft gno, die i ihri Gofere packt het u abgfahre isch. Wül’s hütt statt em Velo und em Böss mal ds Outo het gno, het’s bir Schüür näb’ em Stall zersch müesse parkiere. Drufabe het’s sym Ross, wo ohni Sattel no ganz blutt usgseh het, es Müntschi ggä, het’s gsattlet u isch druf ghocket. Echli speter het’s äntlech chönne afa ryte. So isch es lostraabet, über d Matte, mängisch o dür Glungge, einisch sogar dür nes Tunäll. Aber plötzlech isch vo nöimehär e Balle cho z flüge, het das Ross erchlüpft – u du isch’s dürebbrönnt! Ds Rösi het’s probiert z berueige, was ihm leider nid glunge isch. Das isch ihm ja scho mängisch passiert, aber hütt isch das Ross wi imene Troum gsy und nümme druus erwachet. Amene stotzige Bort het’s de plötzlech glych gstoppet u ds Rösi isch chöpfligse im Ghüder glandet, wo dert grad umegläge isch. So pynlech!
Und am Bei het’s ihm schuderhaft weh ta! “Das isch sicher bbroche; aber jitz nume ke Panik”, het es gchüschelet u isch glych ganz bleich worde. Zum Glück het’s ds Nummero vom Spital gwüsst, o we’s es no gar nie bbruucht het! Aber no vor däm Telefon het’s em Ross e vatterländischi Wasche ggä u gmöögget: “Jitz sy mer gyt!”
Es isch ds Gschichtli vom Rösi, wo einestags, grad nach em Früestück (es het wi immer es Stück Brot mit Butter u Schinke und es Kafi mit Rahm ggä) i gueter Luune sy Rythose het us em Schrank gno, die i ihre Koffer packt het u losgfahre isch. Wül’s hütt statt ds Fahrrad und der Bus mal ds Outo het gno, het’s bir Schöine näb‘ em Stall zersch müesse parke. Dernah het’s sym Pfärd, wo ohni Sattel no ganz nackt usgseh het, e Kuss ggä, het’s gsattlet u isch druf gsässe. Wenig später het’s äntlech chönne starte mit Ryte. So isch es lostraabet, über d Wise, mängisch o dür Pfütze, einisch sogar dür ne Tunnel. Doch plötzlech isch vo irgendwohär e Ball cho z flüge, het das Pfärd erschreckt – u du isch’s dürebbrönnt! Ds Rösi het’s versuecht z berueige, was ihm leider nid gglückt isch. Das isch ihm ja scho oft gscheh, aber hütt isch das Pfärd wi imene Troum gsy und nümme druus ufgwachet. Amene steile Abhang het’s de plötzlech doch aaghalte u ds Rösi isch chopfüber im Müll glandet, wo dert grad umegläge isch. So päinlech!
Und am Bei het’s ihns schaurig gschmärzt! “Das isch bestimmt bbroche; aber jitz nur ke Panik”, het es gflüschteret u isch trotzdäm ganz blass worde. Zum Glück het’s d Nummer vom Chrankehuus gwüsst, o we’s se no gar nie benützt het! Aber no vor däm Aaruef het’s em Pfärd e vatterländischi Ohrfyge ggä u gschroue: “Jitz sy mer quitt!“